کتيبه کوروش پدر کتيبه‌هاي تخت جمشيد است

ژاله آموزگار محقق و زبان‌شناس در نخستنين همايش ملي زبان‌شناسي، کتيبه‌ها و متون در سخنراني خود تحت عنوان آواي سنگ‌ها با بيان اين مطلب گفت: زمانيکه قلم‌ها روي کاغذ مي‌لغزند که ايرانيان تاريخ خود را ننگاشته‌اند، استوانه کوروش، صخره‌هاي بيستون، نقش رستم، کعبه زرتشت به غرش در مي‌آيند و آوا سر مي‌دهند که بر پيشاني ما چه حک شده است؟!

وي با بيان اينکه هر سرزميني از نخستين لحظه وجودي تاريخ خود را بر دوش مي‌کشد، افزود: به غير از تقسيمات تاريخي به پيش از تاريخ و دوره تاريخي، مي‌توان تاريخ را به سه بخش تاريخ واقعي، روايي و اساطيري تقسيم کرد.

به گفته آموزگار تاريخ واقعي بر مبناي مستندات تاريخي، تاريخ روايي در کنار تاريخ واقعي روايت‌‌هاي مختلف را درباره تاريخ بازگو مي‌کند و تاريخ اساطيري تاريخي است که بر مبناي باورهاي هر سرزميني شکل گرفته است.

اين محقق و زبان‌شناس با اشاره به اين نکته که مطالب نگاشته‌شده روي سنگ‌ها نه تنها کمبودي از لحاظ گزارش رخدادها و وقايع تاريخي ندارد، بلکه به دليل آنکه اين سنگ‌نبشته‌ها متعلق به دوران وقوع وقايع است بسيار با ارزش‌تر از مطالب نوشته‌شده در کتاب‌هاست.

وي ادامه داد: در سرزمين ايران همواره ادبيات شفاهي بر ادبيات کتبي برتري داشته است اما در وقايع خاص و مورد نياز تيشه‌ها به موقع به کار افتاده و سنگ‌نبشته‌ها آفريده شده‌اند.

نگارش تاريخي در بين‌النهرين روي سنگ‌نبشته از ديگر موضوعاتي بود که آموزگار به آن اشاره کرد و گفت: قديمي‌ترين سنگ‌نبشته در بين‌النهرين فهرست پادشاهان سومري است. اين فهرست از آغاز تاريخ سومر تا پايان قرن 18 ميلادي با توجه به آنکه چارچوب زمان‌بندي شده را در اختيار تاريخدانان مي‌گذارد بسيار مهم است.

به گفته اين زبان‌شناس نخستين وقايع‌نگاري هزاره دوم پيش از ميلاد مربوط به فرمانروايان بابلي است. در اين دوران شرح وقايعي که بر فرمانروايان آنها گذشته، روي سنگ‌نبشته حک مي‌شده است. حتي در اين دوران برخي از فرمانروايان قوانين حاکم بر سرزمينشان را روي سنگ‌ها جاري مي‌کردند که نمونه بارز آن لوح حمورابي است. البته قبل از لوح حمورابي مجموعه قوانين پادشاه اورنمو و بيلالاما روي سنگ‌نبشته حک شده و دانشمندان لوح‌هاي اين دو پادشاه را الهام‌بخش لوح حمورابي مي‌دانند.

آموزگار خاطرنشان کرد: سنگ‌نبشته آشوري نيز اطلاعات تاريخي با ارزشي به مورخان ارائه مي‌دهد. سنگ‌نبشته‌هاي آشوري به چند دسته تقسيم مي‌شود. سنگ‌نبشته‌ نامه‌هاي خدا، سالنامه‌ها‌، کتيبه‌هاي حاوي بازبيني کلي از لشکرکشي‌ها، کتيبه‌هاي پيروزي و کتيبه‌هايي که همزمان با ساخته‌شدن بنا، حک مي‌شدند.

وي در ادامه با اشاره به استوانه کوروش تصريح کرد: کوروش در ايران سرزمين‌هاي زيادي را فتح کرد. اما استوانه کوروش همزمان با فتح بابل آفريده شد. چه فتح بابل براي کوروش اهميت زيادي داشت و از نظر او اين اتفاق واقعه بس بزرگي بوده است.

زبان‌شناس ايراني يادآور شد: اهميت اين استوانه در آن است که اين استوانه تحت تأثير کتيبه‌هاي بابلي و آشوري به نگارش درآمده است. در اين سند تاريخي نصب‌نامه کوروش، شرح کامل فتح بابل، اطلاعات مربوط به استقرار مردمان رانده شده از سرزمينشان ذکر شده است. بسياري از دانشمندان و تاريخدانان اين استوانه کوروش را پدر کتيبه‌هاي باستاني تخت جمشيد معرفي مي‌کنند.

بنابر اين گزارش نخستين همايش زبان‌شناسي، کتيبه‌ها و متون روز گذشته (30 بهمن)، گشايش يافت. اين همايش تا اول اسفند ادامه خواهد داشت./115


انتهای پیام/

کد خبر 138612018